Cách đọc mã vạch EAN-8 và EAN-13 bằng mắt thường

Mã vạch là một trong những công cụ thông dụng để nhận biết nguồn gốc, thông tin hàng hóa. Mã vạch không chỉ giúp nhà sản xuất, nhà phân phối quản lý sản phẩm, mà còn giúp người tiêu dùng kiểm tra xuất xứ hàng hóa, tránh mua phải hàng giả, hàng nhái.

Những loại mã vạch thông thường và phổ biến như EAN-8 và EAN-13

Mặc dù có ích như vậy, nhưng đọc thông tin từ mã vạch cần phải có sự hiểu biết nhất định, hoặc phải sử dụng đến máy quét mã vạch. Tuy nhiên, hiện nay đã ra đời rất nhiều phần mềm đọc mã vạch, người tiêu dùng có thể kiểm tra ngay qua điện thoại thông minh của mình. Nhưng đối với những loại mã vạch thông thường và phổ biến như EAN-8 và EAN-13, chúng ta vẫn có thể dễ dàng đọc được bằng mắt thường mà không cần phần mềm hỗ trợ nào khác.

Sau đây là những tip để bạn có thể đọc được 2 loại mã vạch phổ biến này một cách nhanh chóng, dễ dàng.

Mã vạch EAN-13

Mã vạch EAN-13 là loại mã vạch bao gồm có 13 chữ số, và là loại mã vạch thể hiện được khá đầy đủ thông tin cơ bản về xuất xứ của một sản phẩm, như quốc gia, nhà sản xuất, loại sản phẩm…

Cấu tạo của mã EAN-13 được quy định như sau:

• 2-3 chữ số đầu tiên: mã số quốc gia. Mã số này do Tổ chức Quốc tế EAN quy định, và là bảng mã số áp dụng chung trên toàn thế giới, chứ không thuộc sự điều chỉnh của quốc gia. Lưu ý rằng, mã quốc gia thể hiện quốc gia nơi mà mã vạch này được phát hành, thông thường đó cũng là nơi mà sản phẩm được sản xuất, nhưng không phải điều đó đúng với mọi trường hợp.
• 5-4 chữ số tiếp theo: mã số doanh nghiệp (mã số nhà sản xuất). Mã số này do Tổ chức EAN tại quốc gia quy định. Nếu muốn có mã doanh nghiệp, thì doanh nghiệp phải có yêu cầu và làm thủ tục để yêu cầu được Tổ chức EAN tại quốc gia cấp cho.
• 5 chữ số tiếp theo: mã số sản phẩm. Mã số này sẽ do doanh nghiệp quy định đối với các loại sản phẩm của mình.
• Chữ số cuối cùng: số kiểm tra. Số này phụ thuộc vào 12 số trước nó, dùng để kiểm tra xem một mã vạch EAN-13 có hợp lệ hay không, tránh tình trạng giả mạo mã vạch.

 

Công thức để kiểm tra như sau: (tổng các chữ số vị trí lẻ, trừ chữ số cuối cùng) + (tổng các chữ số ở vị trí chẵn)x3 = X, nếu X là một số có chữ số cuối cùng là 0, thì mã vạch EAN-13 đó là hợp lệ, còn nếu không thì sẽ là mã vạch giả mạo.

Do cấu tạo theo kiểu phân cấp, nên mã vạch EAN-13 rất dễ quản lý. Không những giúp cho mỗi sản phẩm được mã hóa một cách có hệ thống hơn, mã vạch EAN-13 còn có thể áp dụng với số lượng sản phẩm phong phú, với mỗi doanh nghiệp có thể tạo mã vạch cho 100.000 sản phẩm khác nhau.

Mã vạch EAN-8

Mã vạch EAN-8 là một loại mã vạch rút gọn, có 8 chữ số, thường được sử dụng trên bao bì của các loại hàng hóa nhỏ.

Khác với EAN-13, EAN-8 chỉ bao gồm: mã số quốc gia (2-3 chữ số đầu), mã số sản phẩm (5-4 chữ số tiếp theo), số kiểm tra. Mã số quốc gia trên mã vạch EAN-8 cũng được quy định như của mã vạch EAN-13, còn mã số sản phẩm thì do Tổ chức EAN tại quốc gia trực tiếp cung cấp.

Như vậy, mã EAN-8 không có sự quy định của nhà sản xuất, cũng không phân chia các sản phẩm của cùng một nhà sản xuất với nhau, mà mỗi sản phẩm sẽ được quy định một mã độc lập, riêng biệt. Mã EAN-8 sẽ được lưu trong cơ sở dữ liệu của Tổ chức EAN tại quốc gia để quản lý.

Cách kiểm tra mã vạch EAN-8 thì tương tự như cách kiểm tra đối với EAN-13, tức là tổng các số ở vị trí lẻ nhân ba, cộng với tổng các số ở vị trí chẵn, cộng với số kiểm tra, nếu kết quả là một số có chữ số cuối cùng là 0 thì là mã vạch hợp lệ.

Kích Thước và qui định mã vạch EAN-8,EAN-13:

Như vậy có thể thấy, mã vạch EAN-8 tuy có kích thước nhỏ hơn, gắn trên bao bì sản phẩm sẽ gọn gàng hơn, nhưng về vấn đề quản lý cũng như kiểm tra thì lại không thuận tiện bằng EAN-13. Đối với EAN-13, nhà sản xuất chỉ cần xin cấp mã doanh nghiệp rồi có thể linh hoạt tạo các mã vạch cho sản phẩm của mình trong giới hạn 5 chữ số, còn EAN-8, thì với mỗi sản phẩm, nhà sản xuất lại phải xin được cung cấp một mã số riêng biệt.

Ngoài ra, mã vạch EAN-13 cũng có thể quy định cho số lượng sản phẩm phong phú hơn, vì cùng với 5 chữ số, với EAN-13, 5 chữ số đó được quy định cho các sản phẩm trong phạm vi doanh nghiệp, còn với EAN-8, 5 chữ số đó được quy định cho các sản phẩm ở phạm vi toàn quốc. Khi truy xuất nguồn gốc sản phẩm, EAN-13 sẽ cho ra các thông tin theo từng lớp, rõ ràng hơn, còn EAN-8 sẽ cho ra những thông tin tổng hợp.

Mỗi loại mã vạch có ưu điểm và hạn chế riêng, nên tùy mục đích mà doanh nghiệp nên chọn loại mã vạch phù hợp để gắn cho sản phẩm của mình. Người tiêu dùng cũng hãy nhận biết trước mã vạch mình muốn kiểm tra là EAN-8, EAN-13, hay một loại mã vạch khác để có thể truy xuất được thông tin sản phẩm một cách chính xác.